بررسی پخش و آثار کاهش آلودگی سرب در خاک کناره بزرگراه ها

در پایان نامه حاضر، تاریخچه سرب در خاک و گرد وغبار خیابانی، بررسی منشأ ایجاد و مقایسه میزان کنونی سرب در خاک شهر ها، مسیر‎ های انتقال در محیط و شیوه های مواجهه با سرب، تعیین درجه آلودگی سرب خاک و آگاهی از پتانسیل ضرر و زیان هایی که در اثر تغییرات این عنصر در خاک بویژه در نواحی کناره خیابان های شهری روی می دهد، بررسی کلی استاندارد کشورها در رابطه با آلودگی سرب خاک، معیارهای ارزیابی زیست محیطی سرب، بررسی شرایط خاک های شهری از لحاظ آلودگی این فلز سنگین بویژه در محدوده خیابان ها و چشم انداز و روند حرکت مجامع بین المللی جهت کاهش این آلودگی بررسی شده است. همچنین به تلاش ایران جهت وضع قوانین جلوگیری از آلودگی خاک و مقایسه موارد ذکر شده با معیارهای کنونی حاکم بر ایران از لحاظ آلودگی سرب پرداخته شده است. به منظور ارزیابی آلودگی سرب خاک، منطقه 5 شهرداری تهران جهت مطالعه موردی انتخاب شد و در مجموع 21 نمونه خاک از هفت ایستگاه در راستایی به طول 100 متر عمود بر خیابان و در فواصل صفر، 50 و 100 متری جمع آوری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه و اندازه گیری بعضی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، بمنظور آنالیز شیمیایی، عصاره گیری با استفاده از 4 نوع اسید انجام شد. در نهایت با استفاده از دستگاه اسپکتوفتومتری غلظت سرب اندازه گیری شد که میانگین غلظت در خاک حاشیه خیابان 112.21 کیلوگرم بر مترمکعب و میانگین دسترسی بیولوژیک سرب نیز برابر 14.19 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. منابع احتمالی آلودگی، اثرات فعالیت انسانی با استفاده از آنالیز و لحاظ کردن شاخص های آلودگی خاک، تحلیل آماری داده ها، عوامل موثر بر سرب در منطقه و شرایط مکانی محل نمونه برداری نیز مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نشان داد که غلظت سرب بسیار بیشتر از غلظت زمینه است و با فاصله از محور خیابان به صورت غیر خطی کاهش می یابد. همچنین، مقادیر بالای سرب در خاک منطقه ناشی از تاثیر فعالیت های انسانی می باشد. محاسبه غلظت سرب برای 10 نمونه گردوغبار جمع آوری شده از کناره خیابان نیز نشان داد که میانگین سرب برابر با 218.56 کیلوگرم بر مترمکعب می باشد. شاخص های آلودگی، غنی شدگی معنادار، آلوده بودن گردوغبار با سرب و ریسک زیست محیطی متوسط سرب گردغبار را نشان می دهند.